Poradnik strażaka

• Gaszenie pożarów >>

  Gaszenie pożarów

  1) Gaszenie pożarów piwnic

  Do piwnic prowadzi zazwyczaj mała ilość wejść. Otwory okienne posiadają niewielkie wymiarylub brak ich jest w ogóle. Ograniczony jest więc dostęp powietrza z zewnątrz jak i odpływ gazów
  spalinowych i dymów. Obciążenie ogniowe jest zazwyczaj duże. W budynkach biurowych,
  przemysłowych i handlowych mogą mieścić się tam magazyny, archiwa itp. W budynkach
  mieszkalnych są to składowiska najrozmaitszych rzeczy, w tym najczęściej palnych. Rozpoznanie
  pożaru prowadzimy w patrolach minimum dwuosobowych. Wejście do piwnic bez sprzętu ochrony
  dróg oddechowych jest niemożliwe. U administratorów lub użytkowników obiektu uzyskujemy
  informacje dotyczące:
   materiałów, jakie znajdować się mogą w piwnicy, a głównie czy nie ma tam niczego, co grozi
  gwałtownym rozwojem pożaru,
   rozkładu pomieszczeń, ciągów komunikacyjnych, drzwi, okien, i innych otworów, które
  mogłyby być wykorzystane do przeprowadzenia działań gaśniczych,
   znajdujących się w piwnicach urządzeń i instalacji.
  Postępowanie ratowniczo-gaśnicze:
  a) rozpoznanie należy prowadzić klatkami schodowymi, strażacy schodzą po schodach tyłem,
  twarzą tuż przy stopniach, rozkładając ciężar ciała na dużej powierzchni by móc zachować
  równowagę przy uszkodzeniu klatki schodowej,
  b) wyłączyć dopływ energii elektrycznej i gazu, do akcji wprowadzić sprzęt oświetleniowy,
  c) działania gaśnicze prowadzić klatkami schodowymi celem dotarcia do źródła ognia (podawanie
  środków gaśniczych przez otwory okienne, bez dokładnego rozpoznania sytuacji jest
  niecelowe),
  d) działania gaśnicze prowadzić równocześnie z oddymianiem - można w tym celu stworzyć ciąg
  powietrza tuż nad ogniskiem pożaru przez otwarcie okienek.

  2) Gaszenie pożarów kondygnacji nadziemnych

  Kondygnacje nadziemne w budynkach posiadają w większości palne wyposażenie stwarzające
  możliwość szybkiego rozwoju i rozprzestrzeniania się pożaru. Często występuje instalacja gazowa
  lub gaz płynny w butlach, co stwarza dodatkową groźbę wybuchu. Istniejące ciągi instalacyjne
  mogą być drogą rozprzestrzeniania się pożaru rozprzestrzeniania się pożaru i przemieszczania się
  dymów i gazów.
  W rozpoznaniu należy ustalić:
   czy w budynku znajdują się ludzie, ilu ich jest i w którym miejscu mogą przebywać,
   czy zachodzi potrzeba ewakuacji ludzi i mienia,
   czy odcięty został dopływ energii elektrycznej, w razie potrzeby gazu lub usunięte zostały butle
  gazowe,
   warunki zaopatrzenia wodnego.
  Postępowanie ratowniczo-gaśnicze:
   w razie potrzeby podjąć ewakuację lub ratownictwo ludzi - wszystkie pomieszczenia należy
  dokładnie przeszukać, szczególnie gdy podejmujemy informację o możliwej obecności dzieci,
   stosować sprzęt ochrony osobistej,
   obiekt oddymić,
   pożary gasić przy minimalnym zużyciu wody - strumienie gaśnicze dostosować do sytuacji
  pożaru.

  3) Gaszenie pożarów poddaszy

  Poddasza mogą spełniać różnorodne funkcję. Mogą służyć jako lokale mieszkalne, suszarnie,
  składy zbędnych przedmiotów. Niejednokrotnie poddasza są wykonane z materiałów palnych.
  Pożarom poddaszy towarzyszą duże ilości wywiązującego się ciepła oraz zadymienie wypełniające
  całą przestrzeń, postępujące w dół obiektu i wszelkimi nieszczelnościami wydostające się na
  zewnątrz.
  W rozpoznaniu należy ustalić:
   przeznaczenie poddasza i czy w obiekcie jak i w kondygnacji niższej znajdują się ludzie,
   drogi dotarcia do poddasza,
   rozmiar pożaru i kierunki rozprzestrzeniania,
   rodzaj konstrukcji budowlanych stropów, więźby dachowej i dachu,
   warunki zaopatrzenia wodnego.
  Postępowanie ratowniczo-gaśnicze:
   w przypadku obecności ludzi ewakuować ich klatkami schodowymi lub przy pomocy sprzętu
  strażackiego,
   odłączyć dopływ energii elektrycznej i gazu,
   stosować sprzęt ochrony osobistej,
   stosować prądownice zamykane,
   prowadzić oddymianie przez świetliki, w przypadku ich braku wykonywać w dachu otwory,
  które nie mogą naruszyć konstrukcji obiektu,
   przy braku skuteczności prądów gaśniczych wprowadzanych od środka stosować przerwy
  ogniowe przez zerwanie części pokrycia dachowego i wprowadzenie stanowisk gaśniczych,
   niewskazane jest podawanie środków gaśniczych bez wcześniejszego rozpoznania pożaru przez
  świetliki, okna dachowe.

  4) Gaszenie pożarów stodół, budynków gospodarczych oraz stogów:

  W rozpoznaniu ustalić:
   miejsce pożaru i intensywność jego rozwoju,
   zagrożenia dla ludzi, zwierząt i mienia,
   kierunki i drogi rozprzestrzeniania się pożaru,
   warunki zaopatrzenia wodnego.
  Postępowanie ratowniczo-gaśnicze:
  Gaszenie pożaru odbywa się najczęściej z poziomu ziemi i w pierwszej fazie polega głównie na
  tłumieniu ogniska pożaru oraz organizowania skutecznej obrony budynków sąsiednich.
  Gaszenie pożaru może utrudniać okresowy brak wody. W momentach przerwania podawania wody
  należy zaprzestać prac rozbiórkowych, usuwania stogów, ograniczając się do tłumienia
  pojawiającego się płomienia.
  Na terenach wiejskich często spotykamy się z pożarami stert zboża, słomy lub stogów siana.
  Wszystkie one w stanie spulchnionym palą się bardzo szybko. W stanie sprasowanym znacznie
  trudniej, jednakże w miarę upływu czasu ognisko pożaru staje się bardzo intensywne i trudne do
  gaszenia. Pożary szybko przyjmują duże rozmiary. Podstawowym działaniem będzie zbicie
  płomieni by zmniejszyć zagrożenie dla otoczenia. Następnie kontynuuje się gaszenie
  rozproszonymi strumieniami wody.
  Jeżeli proces palenia przeniósł się w głąb sterty wówczas pozornie ugaszony pożar wznawia się po
  pewnym czasie, mimo nieustannego działania prądów wody. Należy zatem, za pomocą wideł i
  bosaków rozebrać stertę do podłoża i porozrzucać w cienkie warstwy na dużej przestrzeni -
  dogaszać rozproszonymi prądami wody. Palącą się słomę lub siano wewnątrz budynku należy
  tłumić prądami zwartymi, starając się nie kierować ich w górę. Zwracając przy tym uwagę na
  opadające elementy konstrukcji dachu, pamiętając, że przegrzana dachówka lub eternit w wyniku
  gwałtownego ochłodzenia pękają i odpadają. Po stłumieniu płomieni należy dogaszać prądami
  rozproszonymi a resztę materiału palnego usunąć z obiektu.

  5) Gaszenie pożarów lasów.

  Wyróżniamy następujące rodzaje pożary lasów:
   podpowierzchniowe,
   pokrywy gleby,
   upraw, podszytów i podrostów,
   całkowite drzewostanu.
  W rozpoznaniu ustalić:
   miejsce pożaru, jego nasilenie i rozmiary,
   drogi, kierunki i szybkość rozprzestrzeniania się pożaru,
   drogi dojazdu do miejsca pożaru,
   czy na terenie pożaru nie występują inne obiekty, którym pożar może zagrażać,
   możliwość poboru wody dla potrzeb gaśniczych,
   warunki atmosferyczne i ich wpływ na przebieg pożaru.
  Postępowanie ratowniczo-gaśnicze:
  Pożary podpowierzchniowe - po określeniu ich granic otaczamy wykopem sięgającym poniżej złoża
  torfu. Gdy działanie takie jest niemożliwe ograniczamy się do dozorowania miejsca pożaru i
  lokalizowania pojawiających się ognisk zewnętrznych.
  Pożary pokrywy gleby - przed frontem pożaru można wykonać pas izolacyjny gleby
  zmineralizowanej o szerokości 2 ÷ 3 m. Lub podać środki gaśnicze jak woda ze zwilżaczem.
  Ogniska pożaru można zasypywać ziemią.
  Pożary upraw podrostów i podszytów - rozszerzają się ze znaczną szybkością grożąc
  przekształceniem się w pożar całkowity drzewostanu. Nieduże pożary można gasić sprzętem
  podstawowym takim jak szpadle czy motyki. Przed frontem pożaru wykonać można bruzdy
  izolacyjne. Do prac wykorzystać można pługi ciągnikowe. Po zabezpieczeniu frontu przejść można
  do działań oskrzydlających. Największe efekty pracy uzyska się ze stanowisk ruchomych
  posiadających znaczny zapas węża, co umożliwia swobodne przemieszczanie się prądownika.
  Pożary całkowite drzewostanu - działania gaśnicze opiera się na istniejących naturalnych przerwach
  na drodze rozprzestrzeniania się pożaru (szlaki komunikacyjne, kanały, rzeki, przecinki itp.).
  Na obszarach gdzie nie ma naturalnych przerw wykonuje się je sztucznie prowadząc wycinkę
  drzew w odległości 200 ÷ 250 m przed frontem pożaru. Jednocześnie wykonuje się pas izolacyjny
  gleby zmineralizowanej o szerokości 1 ÷ 2 m. Po zlokalizowaniu pożaru dogaszanie powinno
  odbywać się ze stanowisk naziemnych.

  6) Gaszenie pożarów budynków użyteczności publicznej

  Obiekty użyteczności publicznej to obiekty przeznaczone na stały lub czasowy pobyt ludzi, takie
  jak: budynki biurowo-administracyjne, szkoły i inne placówki oświatowe, domy kultury, teatry,
  kina, sale widowiskowe i koncertowe, budynki służby zdrowia, internaty, hotele, domy dziecka, itp.
  We wszystkich wypadkach znaleźć można wspólny mianownik, a mianowicie - zagrożenia dla
  zdrowia i życia ludzi. Dlatego bardzo duży nacisk przy tego typu pożarach należy położyć na
  ewakuację ludzi. Gaszenie pożaru przebiega podobnie jak w innych budynkach.
  Zasady zachowania w warunkach zadymienia, sposoby oddymiania:
  a) bezwzględnie stosować sprzęt ochrony dróg oddechowych i sprzęt oświetleniowy - ratownicy
  powinni być wyposażeni w sygnalizatory bezruchu;
  b) wszelkiego rodzaju działania w strefie zadymienia powinny być prowadzone w grupach
  minimum 2 osobowych;
  c) w sytuacjach ekstremalnych do działań powinni być wytypowani ratownicy z dużym
  doświadczeniem (przygotowany musi być dodatkowy patrol odpowiednio wyposażony i gotów
  do wsparcia działań lub udzielenia pomocy ratownikom będącym w strefie zagrożenia);
  d) bezwzględnie utrzymywać stałą łączność pomiędzy ratownikami za pomocą radio-telefonów lub
  linek ratowniczych;
  e) w strefie zadymienia należy:
   w strefie nierozpoznanej badać teren przed sobą w celu uniknięcia miejsc niebezpiecznych,
   zapamiętać punkty pozwalające na zachowanie orientacji i odtworzeniu drogi powrotnej
  wycofując się korzystać z rozciągniętej wcześniej linki ratowniczej lub linii wężowej,
   poruszać się wzdłuż ścian zgodnie z kierunkiem określonym przez dowódcę zastępu, ścianę
  wyszukiwać grzbietem dłoni,
   na klatkach schodowych poruszać się w pobliżu ścian, schodząc w dół po raz pierwszy
  (gdy teren nie jest jeszcze zbadany) przy znikomej widoczności należy przemieszczać się
  tyłem, badając nogą każdy kolejny stopień (podobnie należy poruszać się, nawet mimo
  dobrej widoczności, w przypadku uszkodzenia klatki schodowej);
  f) opuścić pomieszczenia i przerwać działania można, gdy:
   nastąpiła gwałtowna zmiana sytuacji pożarowej w stopniu stanowiącym zagrożenie dla
  ratowników, o ile nie ma możliwości jej przeciwdziałania,
   wystąpiło złe samopoczucie ratownika,
   zużyto powietrze w aparatach ochronnych do granic niezbędnych na czas wycofania ze
  strefy zagrożenia,
   uszkodzony został aparat ochronny dróg oddechowych,
   po wyjściu o swojej decyzji ratownik informuje bezzwłocznie bezpośredniego przełożonego.
  Oddymianie pomieszczeń można prowadzić poprzez zwiększenie wymiany powietrza,
  osadzanie lub wypieranie po zastosowaniu odpowiedniej techniki podawania środków gaśniczych,
  zastosowania sprzętu oddymiającego w tym wentylatorów nawiewnych.

  7) Działania w niekorzystnych warunkach atmosferycznych

  Przy niskich temperaturach otoczenia należy:
   unikać oblewania wodą ludzi i sprzętu,
   zapewniać ciągły przepływ wody przez linie wężowe,
   wyposażyć zastępy w sprzęt do rozmnażania hydrantów, armatury wodnej i pomp,
   zapewniać ratownikom częste podmiany, możliwość ogrzania się.
  Podczas silnego wiatru należy:
   zwracać szczególną uwagę na możliwość szybkiego rozprzestrzeniania się pożaru i dalekich
  przerzutów ognia,
   na froncie pożaru podawać zwarte prądy wody o dużym zasięgu rzutu i wydajności,
   drabiny zabezpieczyć przed wywróceniem, a stanowiska bojowe pracujące na wysokościach
  muszą być odpowiednio zabezpieczone przed możliwością upadku ratownika,
   po zakończeniu akcji starannie wygasić pogorzelisko i zapewnić nad nim dozór czasowo
  niezbędny.
  Działania w trudnych warunkach terenowych:
   wykorzystywać sprzęt, który może być przenoszony przez ratowników,
   tam gdzie jest to możliwe wykorzystywać pojazdy terenowe,
   przy braku odpowiedniego zaopatrzenia wodnego w pobliżu miejsca pożaru podjąć możliwe do
  zastosowania sposoby dostarczania wody na duże odległości.
  Działania w warunkach zagrożenia materiałami żrącymi, toksycznymi i wybuchowymi:
   zachować maksymalne środki ostrożności,
   w miarę możliwości dojeżdżać do miejsca zdarzenia od strony nawietrznej tj. zgodnie z
  kierunkiem wiatru - ustawić pojazdy w bezpiecznej odległości,
   do rozpoznania i działań ratowniczych przystępować tylko w odpowiednich ubraniach
  ochronnych, właściwych dla danego rodzaju zagrożenia oraz w sprzęcie ochrony dróg
  oddechowych,
   oznaczyć strefy zagrożenia odpowiednimi znakami ostrzegawczymi ogrodzić taśmą
  ostrzegawczą,
   ograniczyć możliwość rozprzestrzeniania się strefy niebezpiecznej, np. poprzez ustawienie
  kurtyn wodnych,
   uprzedzić o zagrożeniu okoliczną ludność i przeprowadzić ewakuację z miejsc zagrożonych,
   wezwać siły specjalistyczne i ściśle współpracować z innymi wyspecjalizowanymi podmiotami
  ratowniczymi,
   likwidować źródła skażenia poprzez zamykanie ujścia par i gazów, zmniejszania powierzchni
  parowania oraz neutralizowanie szkodliwych substancji,
   zapewnić bezpieczeństwo ratownikom pracującym w strefie zagrożenia, odnotowywać ich czas
  pobytu w strefie zagrożonej i ściśle kontrolować sytuację w obrębie miejsca akcji,
   o podejmowanych działaniach i aktualnej sytuacji informować na bieżąco stanowisko
  kierowania.

  8) Działania podczas niebezpieczeństwa porażenia prądem elektrycznym:

   stosować sprzęt i środki zabezpieczające przed porażeniem prądem elektrycznym,
   unikać kontaktu lub zbliżania się sprzętu pożarniczego i stanowisk gaśniczych na odległość nie
  mniejszą niż 3 m, z liniami i urządzeniami elektroenergetycznymi (unikać także ustawiania
  stanowisk bojowych pod liniami napowietrznymi lub sieciami trakcyjnymi),
   odłączyć dopływ energii elektrycznej w punktach niezastrzeżonych dla specjalistycznych ekip
  energetycznych przy pomocy przeciwpożarowego wyłącznika prądu lub wyłącznika głównego
  lub odłączenia zabezpieczeń na tablicach rozdzielczych energii elektrycznej.
  Praca w porze nocnej:
  Działania ratowniczo-gaśnicze prowadzone w porze nocnej ulegają znacznemu utrudnieniu wobec
  ograniczenia widoczności. Zmuszeni jesteśmy zatem do poprawienia warunków pracy poprzez
  oświetlanie terenu akcji przy pomocy sprzętu oświetleniowego.
  Sposoby zabezpieczania pogorzelisk:
  Wszelkie naruszone konstrukcje budowlane, grożące zawaleniem się, należy zabezpieczyć przed
  podstemplowanie bądź częściową lub całkowitą rozbiórkę. W celu niedopuszczenia do wznowienia
  pożaru dokładnie dogaszamy wszystkie jego ogniska, a ponadto d-ca akcji wyznacza osoby,
  zadaniem których będzie dozorowanie pogorzeliska.

  wróć...

• Podział pożarów ze względu na wielkość >>

  Podział pożarów ze względu na wielkość

  W zależności od powierzchni lub objętości pożary dzielimy na:

  1) Pożar mały- w wyniku którego zostały spalone lub zniszczone:

   obiekty lub ich części, ruchomości, składowiska materiałów, maszyny, urządzenia, surowce,
  paliwa itp. o powierzchni do 70 m2
  lub objętości do 350 m3
  
   lasy, uprawy, trawy, torfowiska i nieużytki o powierzchni do l ha;

  2) Pożar średni - w wyniku którego zostały spalone lub zniszczone

   obiekty lub ich części, ruchomości, składowiska materiałów, maszyny, urządzenia, surowce, paliwa
  itp. o powierzchni od 71 ÷ 300 m2
  lub objętości od 351 ÷ 500 m3
  
   lasy, uprawy, trawy, torfowiska i nieużytki o powierzchni od l,01 ÷ 10 ha;

  3) Pożar duży - w wyniku którego zostały spalone lub zniszczone

   obiekty lub ich części, ruchomości, składowiska materiałów, maszyny, urządzenia surowce, paliwa
  itp. o powierzchni od 301 ÷ 1000 m2
  lub objętości od 1501 ÷ 5000 m3
  
   lasy, uprawy, trawy, torfowiska i nieużytki o powierzchni od 10 ,01 ÷ 100 ha;

  4) Pożar bardzo duży - pożar, którego powierzchnia lub objętość przekracza wartości podane powyżej.

  Jeżeli nie można ustalić wielkości pożaru na podstawie jego powierzchni lub kubatury przyjmuje się
  następujące kryteria wielkości pożarów:
  1) Pożar mały - jeżeli podano do 4 prądów gaśniczych,
  2) Pożar średni - jeżeli podano od 5 do 12 prądów gaśniczych,
  3) Pożar duży - jeżeli podano od 13 do 36 prądów gaśniczych,
  4) pożar bardzo duży - jeżeli podano powyżej 36 prądów gaśniczych, bez względu na ich rodzaj i wielkość.
  Powyższe kryteria określenia wielkości pożarów przyjmuje się szczególnie w przypadku pożarów
  odwiertów naftowych, rurociągów gazowych, paliwowych, urządzeń technologicznych poza budynkami, itp.

  wróć...